ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗ್ರಾಹಕರೇ ಗಮನಸಿ - ಚೆಕ್‌ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಗಲಿದೆ ಹಣ

ಮುಂಬೈ: ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್‌ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ (RBI) ಹೊಸ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಮುಂದಾಗಿದ್ದು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಜನರು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಿಗೆ‌ (Bank) ಚೆಕ್‌ (Check) ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಬಳಿಕ ದಿನಗಳ ವರೆಗೆ ಕಾಯುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಚೆಕ್‌ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಣ ನಿಮ್ಮ ಕೈ ಸೇರಲಿದೆ.

ಆರ್‌ಬಿಐ ಈ ಹೊಸ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 4 ರಿಂದ ಪರಿಚಯಿಸಲಿದೆ. ಈಗಿರುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರಿ ಚೆಕ್‌ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ನಂತರ ಹಣದ ವರ್ಗಾವಣೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳಲು ಗರಿಷ್ಠ 2 ಕೆಲಸದ ದಿನಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹೊಸ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ ಚೆಕ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ಕ್ಯಾನ್‌ ಮಾಡಿ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ವಿಭಾಗಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲಿಸಿ, ನಂತರ ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಣದ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡಲು ಅನುಮೋದನೆ ಸಿಗಲಿದೆ.

ಪರಿಷ್ಕೃತ ಚೌಕಟ್ಟಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ವ್ಯವಹಾರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬೆಳಗ್ಗೆ 10:00 ರಿಂದ ಸಂಜೆ 4:00 ರವರೆಗೆ ಚೆಕ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ಕ್ಯಾನ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಚೆಕ್‌ಗೆ, ಡ್ರಾಯಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗೌರವಿಸಲಾದ ಚೆಕ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ದೃಢೀಕರಣವನ್ನು ಅಥವಾ ಗೌರವಿಸದ ಚೆಕ್‌ಗಳಿಗೆ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ದೃಢೀಕರಣವನ್ನು ಕಳುಹಿಸಬೇಕು.

ಚೆಕ್‌ ಸಲ್ಲಿಕೆಯಾದ ಬಳಿಕ ಹಣದ ವರ್ಗಾವಣೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಹಾಗೂ ಹಣದ ವರ್ಗಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಅಪಾಯವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಲು ಆರ್‌ಬಿಐ ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ತರುತ್ತಿದೆ. ಚೆಕ್‌ಗಳನ್ನು ಒಂದೊಂದು ಬ್ಯಾಚ್‌ನಲ್ಲಿ ಪರಿಶೀಲಿಸುವ ಬದಲು ಅವುಗಳನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ ಹಣದ ವರ್ಗಾವಣೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಜಾರಿಯಾಗಲಿದೆ. ಈ ಹೊಸ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಬಗ್ಗೆ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ತಿಳಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಆರ್‌ಬಿಐ ಹೇಳಿದೆ.

ಹೊಸ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಎರಡು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಹಂತ 1 ರಲ್ಲಿ 2025ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 4 ರಿಂದ 2026 ರ ಜನವರಿ 2 ರವರೆಗೆ ಡ್ರಾಯಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಅದೇ ದಿನ ಸಂಜೆ 7:00 ಗಂಟೆಯೊಳಗೆ ಚೆಕ್‌ಗಳನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಬೇಕು. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಇತ್ಯರ್ಥಕ್ಕೆ ಅನುಮೋದಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಂತ 2 ರಲ್ಲಿ 2026ರ ಜನವರಿ 3 ರಿಂದ, T+3 ಸ್ಪಷ್ಟ ಗಂಟೆಯ 'ಐಟಂ ಮುಕ್ತಾಯ ಸಮಯ'ವನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಬೆಳಗ್ಗೆ 10:00 ರಿಂದ 11:00 ಗಂಟೆಯ ಒಳಗೆ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಚೆಕ್‌ಗಳಿಗೆ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ 2:00 ಗಂಟೆಯೊಳಗೆ ದೃಢೀಕರಣದ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇತ್ಯರ್ಥಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇತ್ಯರ್ಥಪಡಿಸಿದ ನಂತರ, ಕ್ಲಿಯರಿಂಗ್ ಹೌಸ್ ದೃಢೀಕರಣ ವಿವರಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ. ಅದು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ತಕ್ಷಣವೇ ಮತ್ತು ಇತ್ಯರ್ಥಪಡಿಸಿದ ಒಂದು ಗಂಟೆಯ ನಂತರ ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಬೇಕು.

ಹೊಸ ನಿಯಮಗಳ ಸಿದ್ಧತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಹೊಸ ಚೆಕ್ ಕ್ಲಿಯರಿಂಗ್ ಸಮಯದ ಬಗ್ಗೆ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ತಿಳಿಸಲು ಆರ್‌ಬಿಐ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿದೆ.