ನಮ್ಮ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಬೇಡ: ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಖಡಕ್ ಉತ್ತರ

ನವದೆಹಲಿ: ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಯ ಸ್ವರೂಪ, ಸಮಯ ಮತ್ತು ವಿಧಾನವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ತನ್ನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಅಧಿಕಾರವಾಗಿದ್ದು, ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ನಿರ್ದೇಶನವು ತನ್ನ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆಯಲ್ಲಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮಾಡಿದಂತೆ ಆಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಭಾರತೀಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ (EC) ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ.

ದೇಶಾದ್ಯಂತ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಗಳ ವಿಶೇಷ ತೀವ್ರ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ (SIR) ನಡೆಸಲು ನಿರ್ದೇಶನ ಕೋರಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಅರ್ಜಿಗೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಆಯೋಗವು ಈ ಖಾರವಾದ ಅಫಿಡವಿಟ್ ಸಲ್ಲಿಸಿದೆ.

ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಅಧಿಕಾರದ ಪ್ರಬಲ ಪ್ರತಿಪಾದನೆ

ವಕೀಲ ಅಶ್ವಿನಿ ಕುಮಾರ್ ಉಪಾಧ್ಯಾಯ ಅವರು ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದ ಅರ್ಜಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ, ತನ್ನ ಅಧಿಕಾರದ ಮೂಲವನ್ನು
ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಬಲವಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದೆ.

* ಸಂವಿಧಾನದ ವಿಧಿ 324: ಚುನಾವಣೆಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ, ನಿರ್ದೇಶನ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಂತವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

* ಜನಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ ಕಾಯ್ದೆ, 1950 (ಸೆಕ್ಷನ್ 21): ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಗಳ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ವ್ಯಾಪಕ ಅಧಿಕಾರಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

* ಮತದಾರರ ನೋಂದಣಿ ನಿಯಮಗಳು, 1960 (ನಿಯಮ 25): ಈ ನಿಯಮವು ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಯಾವಾಗ ಮತ್ತು ಯಾವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಷ್ಕರಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವೇಚನಾಧಿಕಾರವನ್ನು ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಈ ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ, 'ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಯ ಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡುವುದು ನಮ್ಮ ಆದ್ಯ ಕರ್ತವ್ಯ. ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ಮತ್ತು ಯಾವಾಗ ಮಾಡಬೇಕೆಂಬ ನಿರ್ಧಾರ ನಮ್ಮದೇ' ಎಂದು ಆಯೋಗ ವಾದಿಸಿದೆ.

ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗೆ ಸಿದ್ಧತೆ

ತಾನು ತನ್ನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಿಂದ ನುಣುಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿರುವ ಆಯೋಗ, ಈಗಾಗಲೇ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಬೃಹತ್ ಪರಿಷ್ಕರಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿರುವ ವಿವರಗಳನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮುಂದಿಟ್ಟಿದೆ.

ಜುಲೈ 5, 2025 ರಂದು, ಬಿಹಾರವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಉಳಿದ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಮುಖ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ (CEOs) ಪತ್ರ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಮುಂಬರುವ ವಿಶೇಷ ತೀವ್ರ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಾಗಿ (SIR) ಪೂರ್ವ-ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ಆರಂಭಿಸುವಂತೆ ಸೂಚನೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪೂರ್ವಸಿದ್ಧತೆಗಳ ನಂತರ, ಜನವರಿ 1, 2026 ರಿಂದ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ (ಬಿಹಾರ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ) ಪರಿಷ್ಕರಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಆರಂಭವಾಗಲಿದೆ.

ಬಿಹಾರ ವಿವಾದ: ರಾಜಕೀಯ ಬಿರುಗಾಳಿ

ಸದ್ಯ ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ SIR ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ತೀವ್ರ ರಾಜಕೀಯ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಜೂನ್ 24, 2025 ರಂದು ಅಧಿಸೂಚನೆ ಹೊರಡಿಸಿ ಆರಂಭಿಸಲಾದ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಅಂತಿಮ ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಯು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 30 ರಂದು ಪ್ರಕಟಗೊಳ್ಳಲಿದೆ. ಆದರೆ, ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವರದಿಗಳೇ ದೊಡ್ಡ ಸಂಚಲನ ಸೃಷ್ಟಿಸಿವೆ.

* ಮತದಾರರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕುಸಿತ: ಪರಿಷ್ಕರಣೆಯ ನಂತರ ಬಿಹಾರದ ಒಟ್ಟು ಮತದಾರರ ಸಂಖ್ಯೆ ಸುಮಾರು 7.9 ಕೋಟಿಯಿಂದ 7.24 ಕೋಟಿಗೆ ಇಳಿಕೆಯಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.

* ವಿಪಕ್ಷಗಳ ಆರೋಪ: ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡು ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕಿನಿಂದ ವಂಚಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಪ್ರಯತ್ನ ಇದಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು ಗಂಭೀರ ಆರೋಪ ಮಾಡಿವೆ.

* ಆಯೋಗದ ಸ್ಪಷ್ಟನೆ: ಈ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ತಳ್ಳಿಹಾಕಿರುವ ಆಯೋಗ, ಇದು ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಯ 'ಶುದ್ಧೀಕರಣ' ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ನಕಲಿ ಹೆಸರುಗಳು, ಮೃತಪಟ್ಟವರ ಹೆಸರುಗಳು, ವಿಳಾಸ ಬದಲಿಸಿದವರು ಮತ್ತು ಅಸಂವಿಧಾನಿಕವಾಗಿ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಮೂಲಕ ಪಾರದರ್ಶಕ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವುದು ತಮ್ಮ ಏಕೈಕ ಉದ್ದೇಶ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ.

ಅರ್ಜಿ ವಜಾಗೊಳಿಸಲು ಮನವಿ

ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಪಾವಿತ್ರ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ತಾವು ಬದ್ಧರಾಗಿದ್ದು, ಅದಕ್ಕಾಗಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುವುದು. ಹೀಗಿರುವಾಗ, ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ನಿರ್ದೇಶನಗಳನ್ನು ನೀಡುವುದು ಅನಗತ್ಯ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಅಧಿಕಾರದ ಮೇಲಿನ ಅತಿಕ್ರಮಣ ಆಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದೆ.